Σε συνέχεια του άρθρου της για τον Πελοποννησιακό πόλεμο η φιλόλογος του Εκπαιδευτικού Ομίλου "Πράξη και Πρόοδος", Ζαχαριουδάκη Ελένη, παραθέτει την παρακάτω άσκηση προς λύση, καθώς έχει παρατηρηθεί πως ο Πελοποννησιακός πόλεμος είναι θέμα που σχεδόν χρόνο παρά χρόνο τίθεται προς εξέταση στις πανελλαδικές εξετάσεις ως αδίδακτο κείμενο.
Α. Αδίδακτο κείμενο Οἱ δὲ Ἀθηναῖοι ταύτης τῆς νυκτὸς, <ῇ>τῇ ἐπιγιγνομένῃ ἡμέρᾳ ἐξητάζοντο [καὶ] ἔλαθον αὐτοὺς παντὶ ἤδη τῷ στρατεύματι ἐκ τῆς Κατάνης σχόντες κατὰ τὸν Λέοντα καλούμενον, ὃς ἀπέχει τῶν Ἐπιπολῶν ἓξ ἢ ἑπτὰ σταδίους, καὶ τοὺς πεζοὺς ἀποβιβάσαντες ταῖς τε ναυσὶν ἐς τὴν Θάψον καθορμισάμενοι· ἔστι δὲ χερσόνησος μὲν ἐν στενῷ ἰσθμῷ προὔχουσα ἐς τὸ πέλαγος, τῆς δὲ Συρακοσίων πόλεως οὔτε πλοῦν οὔτε ὁδὸν πολλὴν ἀπέχει. καὶ ὁ μὲν ναυτικὸς στρατὸς τῶν Ἀθηναίων ἐν τῇ Θάψῳ διασταυρωσάμενος τὸν ἰσθμὸν ἡσύχαζεν· ὁ δὲ πεζὸς ἐχώρει εὐθὺς δρόμῳ πρὸς τὰς Ἐπιπολὰς καὶ φθάνει ἀναβὰς κατὰ τὸν Εὐρύηλον πρὶν τοὺς Συρακοσίους αἰσθομένους ἐκ τοῦ λειμῶνος καὶ τῆς ἐξετάσεως παραγενέσθαι. ἐβοήθουν δὲ οἵ τε ἄλλοι, ὡς ἕκαστος τάχους εἶχε, καὶ οἱ περὶ τὸν Διόμιλον ἑξακόσιοι· στάδιοι δὲ πρὶν προσμεῖξαι ἐκ τοῦ λειμῶνος ἐγίγνοντο αὐτοῖς οὐκ ἔλασσον ἢ πέντε καὶ εἴκοσι. προσπεσόντες οὖν αὐτοῖς τοιούτῳ τρόπῳ ἀτακτότερον καὶ μάχῃ νικηθέντες οἱ Συρακόσιοι ἐπὶ ταῖς Ἐπιπολαῖς ἀνεχώρησαν ἐς τὴν πόλιν· καὶ ὅ τε Διόμιλος ἀποθνῄσκει καὶ τῶν ἄλλων ὡς τριακόσιοι. καθορμίζομαι (καθορμισάμενοι): προσορμίζομαι, αγκυροβολώ. διασταυρόω-ῶ: (διασταυρωσάμενος): περιφράζω με πασσάλους, οχυρώνω. δρόμῳ: δρομαίως, τρέχοντας προσπίπτω (προσπεσόντες): επιτίθεμαι, εφορμώ. ἀτακτότερον: με λιγότερη τάξη, πιο απείθαρχα. Α1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του κειμένου Μονάδες 20 Α2. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις ζητούμενες λέξεις του κειμένου: ἔλαθον: το δεύτερο ενικό οριστικής μέλλοντα. ἔλασσον: την αιτιατική πληθυντικού του υπερθετικού βαθμού στο αρσενικό γένος. σχόντες: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής του ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή. ἀναβάς: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής του ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή. αἰσθομένους: το τρίτο ενικό πρόσωπο προστακτικής παρακειμένου της ίδιας φωνής. ἀτακτότερον: το ίδιο στον θετικό βαθμό. στενῷ: την κλητική ενικού του αρσενικού γένους. ἕκαστος: τη δοτική ενικού του θηλυκού γένους. τοιούτῳ: τη γενική ενικού του θηλυκού γένους. ἀποθνῄσκει: το απαρέμφατο του αορίστου β’. Μονάδες 10 Α3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των τύπων: ταύτης, τῇ ἡμέρα, τῆς πόλεως, ἤ πέντε και εἴκοσι, εἰς τήν πόλιν. Μονάδες 5 Α3.β. « ἔστι δέ χερσόνησος μέν ἔν στενῷ ἰσθμῷ προύχουσα ἐς τό πέλαγος, τῆς δέ Συρακουσίων πόλεως οὔτε πλοῦν οὔτε ὁδόν πολλήν ἀπέχει» : Η ημιπερίοδος να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο, αφού εξαρτηθεί από τη φράση: οὗτος ἔλεγεν ὅτι.. Μονάδες 10 Δείτε τις απαντήσεις εδώ.